Χρειάζονται τα Αρχαία Ελληνικά στο σχολείο;

Αν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό τού ελληνικού μας πολιτισμού εύκολα και αντικειμενικά αναγνωρίσιμο είναι η συνέχεια τής γλώσσας μας. Το να λες ουρανός, θάλασσα, άνθρωπος, πέτρα, άνδρας, γυναίκα, παιδί, γη, κόσμος, έρωτας, άγγελος, αγορά, ακούω, βλέπω, παίζω, γελώ, αγαπώ όψη, αλήθεια, αμπέλι, άναρχος, άξιος και χιλιάδες σημερινών λέξεων που με την ίδια ή παραλλαγμένη μορφή και σημασία χρησιμοποιούνται πάνω από 3.000 χρόνια, είναι αυτό που ξεχωρίζει πολιτισμικά τη γλώσσα μας και που έχουν επισημάνει με απλά και πειστικά λόγια οι δύο νομπελίστες ποιητές μας, ο Σεφέρης και ο Ελύτης. 

Επομένως το να διδάξεις την αρχαία γλώσσα στο σχολείο, τα αρχαία μας κείμενα, παράλληλα προς τη Νέα Ελληνική, όπου θα πέφτει φυσικά το κύριο βάρος, είναι μια αυτονόητη γλωσσική, παιδευτική και πολιτισμική ανάγκη. Το να αγνοείς αυτή την πραγματικότητα και να επαναλαμβάνεις σε σχέση με την παιδεία τού Έλληνα τις γνωστές παιδιάστικες αντιρρήσεις «τι χρειάζομαι την αρχαία γλώσσα;», «πού θα μού χρησιμεύσει μια νεκρή γλώσσα που είναι τα αρχαία Ελληνικά;» και άλλα τέτοια φληναφήματα ή αναπαράγεις συνειδητά αφελή ιδεολογήματα ή παροδηγείσαι από άγνοια ή απαιδευσία. Το έχει πει ωραία ο Κοραής : «Όστις χωρίς την γνώσιν τής αρχαίας επιχειρεί να ερμηνεύσει την νέαν ή απατάται ή απατά.»

Μεγάλοι ξένοι φιλόλογοι και γλωσσολόγοι έχουν παρατηρήσει ότι αρχαίες κλασικές γλώσσες όπως η Ελληνική που εξακολουθούν και σήμερα να αποτελούν πηγή σύγχρονων επιστημονικών όρων (nano-, mega-, cyberno-, auto-, ergo-, agro-, -archy, bio- κ.λπ.) δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν «νεκρές» γλώσσες όπως η Χεττιτική, η αρχαία Αιγυπτιακή κ.ά.Το ίδιο ισχύει και για τη Λατινική, που επίσης είναι πηγή πλήθους νέων λέξεων, μολονότι διαφέρει στην παράδοσή της σε σχέση με την Ελληνική.

Σωστά στο νέο πρόγραμμα μαθημάτων τού Λυκείου (στού οποίου τη συγκρότηση δεν έχω προσωπική ανάμειξη) γίνεται λόγος για διδασκαλία τής ελληνικής γλώσσας (αρχαίας και νέας) στις δύο πρώτες τάξεις τού Λυκείου και μόνο νέας στη Γ΄ Λυκείου ως μαθημάτων γενικής παιδείας και αρχαίας γλώσσας επιπροσθέτως μόνο στην Ομάδα προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών (Φιλολογία, Νομική κ.ά.).

Ελπίζω ότι στρεβλές απόψεις, υπολείμματα μιας ξεπερασμένης σήμερα ιδεολογικής νοοτροπίας που έβλαψε την Παιδεία, αποτελούν αμελητέες και συγγνωστές προσωπικές απόψεις και όχι θέσεις προοδευτικών πολιτικών χώρων με φωτισμένους και σκεπτόμενους ανθρώπους.

Εφημερίδα TA NEA, 14 Σεπτεμβρίου 2013